ინდოეთი

ათი წელი გავიდა, მას შემდეგ რაც მე და კოკამ ბარგი ავისხით და თვეზე მეტი ქართველებისთვის არცთუ კარგად ნაცნობ მიწაზე სამოგზაუროდ წავედით.

ამდენი დრო გავიდა და რომ გადავხედე ამ ჩემს ჩანაწერების სივრცეს, თავის დროზე სულ ორიოდე კინკილა სიტყვა თუ დავუთმე მაშინდელ თავგადასავლების მოყოლას… არადა იმდენი დეტალი უკვე მივიწყებული მაქვს… ჯობდა არ მეზარმაცა.

და რატომ მივუბრუნდი ამდენი ხნის შემდეგ ინდოეთს?! ამას წინათ ისევ კოკამ მშვენიერი წიგნი გამომიგზავნა – გრეგორი დევიდ რობერტსის “შანტარამ”, სადაც ავტორი ფაქტობრივად ავტობიოგრაფიული შინაარსის ტექსტს გვთავაზობს – ერთ დროს ავსტრალიის ციხიდან გაქცეული და ინდოეთს თავშეფარებული კრიმინალი საოცარ თავგადასავლებს გვიყვება, იქაური მრავალფეროვნება მოაქვს ცხვირთან, ადგილობრივ ყოფას აცოცხლებს მკითხველისთვის (შანტარამზე სხვა დროს ვისაუბროთ)..

ამ წიგნის კითხვით განწყობაზე მოსულმა, აგერ დავდე ერთი ადგილი და ვეცდები გონებაში შემორჩენილი ამბები ამოვქექო…

ფიქრი არ მტოვებს, რამდენად აჯობებდა ჩემს მოგზაურობის დაწყებამდე გადამეშალა ეს ტექსტი, მერე იქაურ ქაოსისთვის და თვალის ერთი შევლებით შემაბეზრებელ გარემოსთვის იქნებ სხვანაირად შემეხედა და ჩემი თავგადასავალიც ბევრად უფრო საინტერესო და შინაარსის მქონე გამხდარიყო…

ასე კი… მოკლედ, მე რობერტსად არ გამოვდგები, არც მასავით მძაფრი ამბები გადამხდენია, მაგრამ რაც არის ეს არის, ჩემი მოგზაურობა, გონებაში დალექილი, მივიწყებული ემოციები… ვეცდები ცოტათი მაინც გავაცოცხლო..

Delhi

კომფორტულ თანამედროვე აეროპორტიდან გამოდიხარ და ცხელი, ნოტიო ჰაერის ნაკადი გეჯახება პირდაპირ… კანი ეგრევე წებოვანი გიხდება და სამოსი ორგანიზმს ეზილება… სანათების შუქზე მილიონობით მწერი ირევა.. შორიდან ქალაქის გუგუნი ისმის, უთვალავი მანქანის, რიკშების, ორთვალების ძრავის ხმაური.

გვიანი საღამოა. იაფფასიანი ჰოსტელი გველოდება ღამის სათევად და მძღოლი, ვინც ჰოსტელამდე მიგვიყვანს. გზა აღარ გასრულდა.. ქაოტური მოძრაობა, გამუდმებით სიგნალის ხმა.. დაღლილები გარემოს ჯეროვნად მაინც ვერ აღვიქვამთ – ერთი სული გვაქვს საწოლს მივაღწიოთ და ხანგრძლივი, დამღლელი მგზავრობის მერე თავი ძილს მივცეთ..

ჰოსტელი ყველანაირ ცუდ მოლოდინზე უფრო უარესი დაგხვდა.. მხოლოდ ეს კია, მასპინძელი იყო მომღიმარი და თვალებმოციმციმე.. ოთახი კი.. ძველი საავადმყოფო გადაკეთებული სასტუმროდ.. კედლები, ძველი კლინიკა რომ გინახავთ, ფერდაკარგული კაფელით მოპირკეთებული, მოღუშული გარემო..

წამოვწექით დაღლილები.. მგონი მაგარი დათრგუნულები, არცერთს დანა პირს არ გვიხსნის. გულში უკვე დღეების გადათვლაც რომ დავიწყე – “რამდენ ხანში წავალ აქედან?!”

მოგზაურობა არცთუ დიდი ხარჯებით გავთვალეთ, არანაირი კომფორტული სასტუმროები. ფაქტობრივად როგორც ადგილობრივი ღარიბი ფენა ცხოვრობს, ისეთივე ერთი თვე გველოდება.. ან ცოტას ვაჭარბებ და შედარებით უკეთესი…

დელის იქაური უბანი სრული ქაოსია.. ტროტუარი, გზა პირობით მცნებებია.. სადაც კი საშუალებაა, ადამიანები დაბუჟღაობენ და დღიურ ლუკმაპურის საშოვნელად სახელდახელო ხუხულები წამოუმართავთ… დალაქი პირდაპირ ტროტუარზე პარსავს ვიღაცას წვერს.. იქვე ერთი დანებს ლესავს, მეორე რაღაცას კემსავს.. მესამე ექიმობს და კლიენტისთვის გამობმული ძაფით კბილის ამოძრობას ცდილობს..

საშინლად გამწლეული ტიპი თავის “კარეტას” გვთავაზობს და თავადვე ხელით მიგვაგორებს.. გგონიათ მისი წვალება გვინდოდა?! ვერაფრით დავაჯერეთ, ორი კაცის წონის თრევა არცთუ გონივრული საქმე რომ იყო.. ჯიუტად ერთი-ორი რუპიის საშოვნელად თავის “ტრანსპორტში” გვეპატიჟებოდა..

მერე იყო პირველი შეხება რიკშებთან და მათი მეპატრონეები. ფასზე “მოლაპარაკების” ხელოვნება და ბევრი ვაჭრობა. მერე, მერე, იქაურობას რომ შეეჩვევი, მერეღა ხვდები რამდენად ძვირს გცანცლავდნენ ახალბედა ტურისტებს მომღიმარი მძღოლები… და პრინციპში არამარტო ისინი..

გელაპარაკებიან, გელაპარაკებიან…

– “Where are you from?”
– “Georgia..”
– “Ahhh.. nice people.. very good country”

მაინც გიქებდნენ ქვეყანას, მერე რა რომ წარმოდგენაც არ ჰქონდათ, სად იყო ეს ჩვენი ჯორჯია..

საიდუმლოდ “გაგიმხელდნენ” ერთი საოცარი მაღაზიის ადგილს, “მე თუ მიგიყვანთო..” მხოლოდ შედით, დაათვალიერეთ, ნუ იყიდით კაცოო, მე დაგიცდით რამდენხანსაც გინდათ, მაგის თანხას არ დაგითვლით, თქვენი რა მიდისო..

ხოდა წაგვიცდა ფეხი და ადგილობრივი სამოსის სამკერვალოს მივაშურეთ – რიკშას მძღოლმა ბედნიერმა გაგვაქროლა..

– “ვნახოთ უბრალოდ?!”
– “ვნახოთ!”

დახელოვნებული პერსონალი გამოსრიალდა დახლებიდან,

– “Just have a look”,

ჩაი მოგვირბენინეს, ნაკეთობები გადმოგვილაგეს – თვალწარმტაცი ფერები გადაიშალა ადგილობრივი წარმოების ქსოვილის..

გველაპარაკნენ ისტორია, თუ როგორ კეთდება. ტრადიციაზე – რატომ არის უნიკალური, გველაპარაკნენ, გველაპარაკნენ, გველაპარაკნენ და მიუხედავად იმის, რომ “მხოლოდ დასათვალიერებლად შევედით”, მაინც “ხელებდამშვენებულები” გამოვბრუნდით.

– “წავიღოთ რა ბარემ, საჩუქრად..”

მძღოლს მაღაზიიდან წილი გარანტირებული ჰქონდა ჩვენნარი ბატი ტურისტების მირბენინებისთვის. სულ სტვენა-სტვენით წაგვაჩაქჩაქა მანამდე საითკენაც გვქონდა დაგეგმილი გზა.

დღეების მერე მსგავსი “უნიკალური ნაკეთობა” მრავლად გვხვდებოდა ადგილობრივ ბაზრობებზე, ქუჩებში, მოსიარულე “მაღაზიებში”… ნახევარ, მესამედ ფასში და თუ შეევაჭრებოდი, ალბათ კიდევ უფრო იაფადაც.. რისთვის დავიმძიმეთ ზურგჩანთა?! ფული კიდევ ჯანდაბას.

მაგრამ, ჯერ კიდევ “მწვანე” ტურისტები ვიყავით – გონებაში ადგილობრივი რუპიები დოლარებში გადაგვყავდა და ყველაფერი იმდენად იაფი იყო, ვერც წარმოვიდგენდით, ადგილობრივი საზომით მაინც რამდენად ძვირს ვიხდიდით – ეს იქნებოდა ტაქსი, საჭმელი, თუ რაიმე სუვერინი და ნაკეთობა..

მერე კი იყო აგრასკენ წასასვლელი გზის ძიება და “ტურისტული ფირმა”.. რომელზეც უკვე შემდეგ ნაწილში მოგიყვებით..